Pazkonamores
Abenduaren 24an, goizean, bazkaltzeko ordura arte, gutxi gorabehera, haurrak etxez etxe ibiltzen dira “Pazkoon amores” (Pazkoren amorez) esaten eta kantatzen, eta etxekoetakoek jatekoak ematen dizkiete, eta baita diru pixka bat ere. Haurrek poz handiz hartzen dituzte opariak.
Urteberri ohitura
Ilbeltzean, ordu txikitan, taldeka kalez kale “Urteberri” abesten da. Abestiak urte berriaren hasieraz hitz egiten du, batez ere ur berriaz, barrutik baitator.
URTEBERRI
Ur goiena, ur barrena,
Etxe onetan sar daiela
Baratzean belar ona,
Etxeko andre zabala
Etxeko andre giltzaria
Izotzetan ta elurretan
Haizea dabil mendebala;
Sentitzen degu sentitzen
Eguzu bada eguzu |
Agua cimera, agua profunda
Entre en esta casa
Buena hierba en el prado
Magnánima dueña de la casa
Señora de las llaves
Sobre la nieve y el hielo
Sopla el viento oeste
Ya sentimos ya
Si algo tienes |
Lehen ahapaldia nabarmentzekoa da, arkaikoa eta kontzeptuala delako, ur berriari buruzko mezua baitu.
Zalantzarik gabe, izaera etnografiko sakoneko ohitura da.
JOSÉ MARÍA SATRUSTEGUI